“Hoe winnen wij het vertrouwen van de samenleving terug?”
Simon Sibma neemt op 23 juni deel aan de Dag van de Publieke Dienstverlening. Hij is één van de trekkers van het WaU-thema toekomstbestendige dienstverlening en voorzitter van de Raad van Bestuur van de Sociale Verzekeringsbank (SVB).
Door Hans van der Lee
Betekenisvolle verantwoordelijkheid
Midden in de economische crisis van de jaren 80 betrad Simon de arbeidsmarkt. Hij werd aangenomen als inspecteur bij de Belastingdienst. Hij vervulde management- en bestuursfuncties bij de Belastingdienst, het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB), de Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) en sinds 2018 de SVB. “Het is erg interessant om in de uitvoering te werken, omdat je daar als ambtenaar het dichtst op de samenleving en de burger zit, en het effect van je werk direct merkbaar is. Ik vind het een betekenisvolle verantwoordelijkheid om in onze democratie te dragen.”
Menskracht voor de menselijke maat
“Het is de kunst om in de massaliteit van de uitvoering de efficiency van de ICT te benutten en tegelijk menskracht toe te passen voor de menselijke maat. Als uitvoerders hebben wij de plicht om de politiek én de samenleving met feiten en cijfers te bedienen en bijvoorbeeld aan te geven hoeveel burgers te maken krijgen met problemen. Dat is een hele opgave, kijk maar hoeveel tijd en moeite het kostte om scherp te krijgen wie er nu echt slachtoffer zijn van de toeslagenaffaire.”
Het echte verhaal vertellen
Simon gaf zes jaar leiding aan het CJIB: “Niet de meest populaire overheidsinstantie van Nederland. Overal binnen de overheid, ook daar, gaan mensen naar hun werk met het voornemen om dat werk goed te doen. Ik heb ervaren dat je medewerkers gemotiveerd en geïnspireerd houdt door het echte verhaal te vertellen. Dus blijven communiceren over wat goed gaat, maar juist ook over wat beter kan.”
Vertrouwen opnieuw vertalen naar eenvoud
Eén van de drie kernwaarden van de SVB is ‘vertrouwen in elkaar, vertrouwen in de burger’. “Als je daarvan uitgaat, dan kun je ook werken met eenvoudige regels, naar binnen en naar buiten. Het werk in de uitvoering is de afgelopen 15 jaar opgetuigd met allerlei waarborgen om te voorkomen dat mensen dingen fout doen, fraude plegen. Helaas pakte dit soms dus totaal verkeerd uit. En nu ligt er veel werk om dat vertrouwen opnieuw te vertalen naar eenvoud.”
Elkaar ontmoeten en het antwoord vinden
“Op de Dag van de Publieke Dienstverlening vind ik het essentieel dat de Tweede Kamer, bewindspersonen, departementen, uitvoering en burgers samen bespreken hoe het anders en beter kan. Ik zou het fijn vinden om - vaak drukbezette - Tweede-Kamerleden te ontmoeten en ook wanneer mensen van departementen ruim vertegenwoordigd zijn. Die laatste hebben doorgaans toch minder contact met de uitvoering. Kortom, elkaar ontmoeten, dilemma’s bespreken en vooral het antwoord op de vraag: hoe winnen wij het vertrouwen van de samenleving in de uitvoering terug, en daarmee het vertrouwen in de politiek.”