Gegevensdeling: er kan meer dan je denkt
Aryan van Driel (DUS-I), Imke van Maurik (NLA) en Marjolein Verwiel (OM) werkten samen om misbruik en oneigenlijk gebruik van een subsidieregeling tegen te gaan. Daarbij speelde informatiedeling een cruciale rol. “Er is meer mogelijk dan je denkt, maar het kan wel veel beter geregeld worden.”
Bij een subsidieregeling voor extra ondersteunend zorgpersoneel in coronatijd blijkt eind 2021 dat er mogelijk sprake is van misbruik. Die informatie komt van de Financial Intelligence Unit (FIU) die verdachte transacties volgt.
Imke Van Maurik, financieel specialist bij de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA), brengt de transacties in kaart. Hieruit blijkt dat zo’n 40 zorgbedrijven COZO-geld overboeken naar 3 bedrijven. De belangrijkste daarvan is een trading bedrijf, dat het geld een-op-een doorboekt naar een Litouwse bankrekening van een Nederlandse eenmanszaak. Van Maurik: “We zagen nergens betalingen voor salarissen en er werd nergens aangifte loonheffing gedaan. Ons vermoeden was dat er helemaal geen personeel werd ingehuurd.”
De ene wet is de andere niet
De subsidieaanvragen van dezelfde zorgbedrijven die subsidieverstrekker DUS-I onder ogen krijgt, suggereren het tegendeel. Directeur Aryan van Driel: “Wij zagen netjes offertes en betaalbewijzen voor ingehuurd personeel. Bij ons leek het zuivere koffie, maar dat was dus niet zo.” “Dit zien wij vaak met zorgfraude”, verklaart Marjolein Verwiel, informatieofficier bij het functioneel parket van het OM. “Op papier lijkt het allemaal keurig in orde, maar de werkelijkheid daarachter is een hele andere. Dankzij de FIU en de banken krijgen we daar zicht op.”
De gegevens van de verdachte vof’s en eenmanszaken wilde Van Maurik in processen-verbaal graag delen met DUS-I. Verwiel: “En dat kan dus niet op grond van de Wet politiegegevens. Maar het kan onder voorwaarden wél op grond van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens. Dat is een wet die we als OM gebruiken om gegevens te kunnen delen als er sprake is van een belang dat zwaarder weegt dan bescherming van de privacy van een individu.”
Juridische omleidingsroute
Vraag was nu hoe ze die informatie van de ene wet naar de andere konden krijgen. Via een juridische omleidingsroute krijgen Verwiel en Van Maurik dit voor elkaar, waarna DUS-I actie kan ondernemen tegen verdachte aanvragers van de subsidie. Dit laat volgens Van Driel zien dat er meer mogelijk is dan je denkt, maar hij benadrukt dat je er wel een lange adem voor nodig hebt. “Er zijn altijd redenen om iets níet te doen. Je moet het écht met elkaar willen.” “En je moet de grenzen willen opzoeken”, vult Verwiel aan. Mijn motto is: ik moet het achteraf kunnen uitleggen als er vragen gesteld worden. Dan kun je écht wel extra stappen zetten.”
3 Tips over gegevensdeling
Stimuleren van gegevensdeling
De uitwisseling van gegevens tussen uitvoerders is dikwijls essentieel voor een goede en soepele publieke dienstverlening. Nu moeten mensen en bedrijven te vaak opnieuw hun gegevens aanleveren. En missen we als overheid te vaak kansen. Lees meer over Stimuleren van gegevensdeling.
Programmadirectie WaU ondersteunt dit onder meer met het delen van kennis en inspiratie binnen het programma WaU. Wat doet jouw organisatie al op het gebied van één van de herijkingsthema’s? Laat het weten via wau@minszw.nl.